27/02/2025

E-İmza Islak İmza Yerine Geçer mi?

Elektronik imza (e-imza), dijital ortamda kimlik doğrulama ve veri bütünlüğünü sağlamak amacıyla kullanılan bir teknolojidir. Türkiye'de, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ile e-imzanın hukuki ve teknik yönleri düzenlenmiştir. E-imza ıslak imza farkı göz önüne alındığında, e-imza dijital ortamda kullanılabilirken, ıslak imza fiziksel belgeler üzerinde elle atılan imzadır.

Günümüzde dijitalleşmenin artmasıyla birlikte, resmi belgelerin ve sözleşmelerin elektronik ortamda imzalanması giderek yaygın hale gelmiştir. Bu noktada elektronik imza (e-imza) kavramı, birçok kişi ve kurum için merak konusu olmuştur

E-İmza Islak İmza Yerine Kullanılabilir mi?

Elektronik imza, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Bu kanunun 5. maddesi, güvenli elektronik imzanın elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurduğunu belirtmektedir. Ancak, her hukuki işlemde e-imzanın kullanımı mümkün değildir. Özellikle resmi şekle tabi olan işlemler ve teminat sözleşmeleri, e-imza ile yapılamaz. Mobil imza, e-imzanın bir türü olarak mobil cihazlar üzerinden kullanılabilen ve benzer hukuki geçerliliğe sahip bir çözümdür

E-imzanın ıslak imza yerine geçebildiği bazı durumlar şunlardır:

• Dijital sözleşmeler
• Resmi belgelerin onaylanması
• Bankacılık işlemleri
• Kamu kurumlarına başvurular
• E-devlet hizmetleri

Ancak, noter tasdiki gerektiren işlemler veya resmi evlilik akdi gibi bazı durumlarda ıslak imza zorunluluğu devam etmektedir.

Yasal Geçerlilik Şartları

E-imzanın hukuki geçerliliğe sahip olması için bazı şartlar gereklidir. 5070 sayılı kanuna göre güvenli bir elektronik imza şu özellikleri taşımalıdır:

• Münhasıran imza sahibine bağlı olmalı:
  • E-imza yalnızca sahibine ait olmalıdır. Başkası tarafından kullanılamaz.
• Sadece imza sahibinin kontrolünde olmalı:
  • Güvenli bir elektronik imza oluşturma aracıyla imzalanmalıdır. Bu cihaz ya da yazılım yalnızca imza sahibinin kontrolünde olmalıdır.
• Yetkilendirilmiş bir elektronik sertifika sağlayıcısından alınmış olmalı:
  • E-imza oluşturabilmek için nitelikli elektronik sertifikaya sahip olunmalıdır.
• İmzalanan belgenin bütünlüğünü koruyabilmeli ve değişiklikleri tespit edebilmeli:
  • Elektronik imza ile imzalanan belgelerde değişiklik yapılması mümkün değildir. Yapılan herhangi bir değişiklik tespit edilebilir.

Bu şartları taşıyan elektronik imzalar, hukuken geçerli ve bağlayıcıdır.

Hangi Durumlarda Islak İmza Yerine Geçer?

Elektronik imza, ıslak imza ile aynı geçerliliğe sahip olsa da, bazı özel durumlarda geçerli değildir. İşte e-imzanın ıslak imza yerine kullanılabileceği bazı durumlar:

• Şirket içi ve dışı yazışmalar
• Elektronik ortamda yapılan ticari sözleşmeler
• Online yapılan kredi ve finans işlemleri
• Vergi beyannameleri ve sigorta işlemleri
• Elektronik devlet hizmetleri (e-Devlet üzerinden yapılan işlemler)
• Üniversite kayıt işlemleri ve öğrenci belgeleri
• E-reçete sistemleri ve sağlık kayıtları

• Noter tasdiki gerektiren işlemler
• Evlilik işlemlerir
• Miras sözleşmeleri
• Tapu işlemleri
• Teminat sözleşmeleri
• Avans sözleşmeleri
• Vekaletname, kefalet ve ipotek işlemleri

Bu işlemler için resmi şekil şartı gerektirdiğinden, ıslak imza kullanımı zorunludur.

E-İmzanın Kullanım Alanları Nelerdir?

E-imza geniş bir kullanım alanına sahiptir:

• E-ticaret: Alışveriş ve ticari sözleşmelerde güvenli işlem yapmayı sağlar.
• Sağlık sektörü: E-reçete ve hasta kayıtlarında kullanılabilir
• Eğitim sektörü: Üniversite kayıtları ve diplomaların doğrulanmasında e-imza kullanılabilir.
• İnsan kaynakları: Çalışan sözleşmeleri ve bordro işlemlerinde e-imza kullanılabilir.

E-İmza Her İşlemde Geçerli mi?

E-imza genellikle hukuken geçerli olsa da, bazı işlemlerde kanunlarla sınırlamalar getirilmiştir. Özellikle resmi evraklarda, noter tasdikli belgelerde ve taşınmaz işlemlerinde e-imzanın kullanılması mümkün değildir.

Örneğin:

• Tapu devri ve gayrimenkul satış sözleşmeleri için ıslak imza şarttır.
• Resmi nikah işlemlerinde e-imza kullanılamaz.
• Noterde vekaletname, miras sözleşmesi, kefalet sözleşmesi gibi belgeler e-imza ile düzenlenemez.

Dolayısıyla e-imza her alanda kullanılamaz ve belirli sınırları vardır.

Islak İmza Gerektiren Durumlar Nelerdir?

Aşağıdaki durumlarda ıslak imza kullanılması zorunludur:

• Noter işlemleri: Vasiyetname, vekaletname gibi işlemler.
• Evlilik işlemleri: Evlilik akdi ve ilgili işlemler.
• Miras sözleşmeleri: Mirasın devri ve paylaımıyla ilgili sözleşmeler
• Teminat sözleşmeleri: Banka teminat mektupları dışındaki teminat sözleşmeleri.

Bu tür işlemler, kanunen resmi şekle tabi olduğundan, e-imza ile gerçekleştirilemez ve ıslak imza gerektirir.

Sonuç olarak, e-imza, dijital ortamda birçok işlemde ıslak imza yerine kullanılabilen, hukuki geçerliliğe sahip bir imza türüdür. Ancak, bazı özel durumlarda ıslak imza zorunluluğu devam etmektedir. Bu nedenle, e-imza kullanmadan önce ilgili işlemin mevzuatına uygun olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.